Dy faqe t tra kushtuar ngjarjeve n Zvicr. Gazeta e madhe liberale franceze Le Monde bri nj analiz pr Zvicrn, t ciln deri von e ka cilsuar si rrfim t suksesit t procesit t globalizimit, duke shtruar pyetjen:far po ndodh me modelin e Zvicrs?
E m pas, gazeta rreshton skandalet e periudhs m t re: minaret, Polanskin, fshehtsin bankare, Libin, pr t konstatuar m pas: Modeli ka plasaritje.
Zvicra po izolohet, po e humb besimin n vete, po reagon n mnyr gjithnj e m t paparashikueshme.
N Franc deri m tani ndalimi i ndrtimit t minareve nuk ka qen tem. Madje as partia e djatht, Fronti Kombtar, nuk e ka ngritur kurr kt shtje. Dhe at me arsye: minaret-gjasht gjithsej dhe katr n ndrtim e sipr-n Franc nuk kan paraqitur kurr ndonj problem, pasi q dihet se Franca sht vendi me komunitetin m t madh mysliman n bot. Problem kan qen shtjet tjera si shamit apo perja, por jo edhe minaret.
Por, tani, pas referendumit n Zvicr, gazeta Le Figaro bri nj anket pr t testuar pulsin e popullats dhe befas 46 pr qind e francezve t anketuar u shprehn pr ndalimin e ndrtimit t minareve, ndrsa vetm 40 pr qind u shprehn kundr.
Fronti Kombtar ishte mjaft i befasuar dhe i gzuar. N pranver, n Franc do t zhvillohen zgjedhjet rajonale. Gjat fushats mund t diskutohet pr krizn ekonomike, pr at sociale, pr papunsin dhe problemet e bizneseve t vogla. Por, t djathts nuk i plqen asgj m shum sesa debati i ashpr pr emigracionin, sigurin dhe islamin.
Aq m mir kur dihet se debati n Franc kishte filluar n momentin kur zvicerant doln pr t votuar, duke ia kujtuar nj ide t re pjess tjetr t Europs. Debati q po zhvillohet n Franc sht ai pr identitetin kombtar. Ai po mbush faqet e gazetave. Debati u iniciua nga ministri pr Emigracion, Integrim dhe Identitet Kombtare, Eric Besson, nj ish-socialist. Ishte parapar q t ishte ky nj debat i madh pr qenien franceze.
Besson u drgoi formular me pyetje t gjitha prefekturave. Pr shembull, francezt pyeten se ka e karakterizon vendin e tyre: vera, moda apo slogani republikan liri, barazi, vllazri.
N ndrkoh, debati gjithnj e m tepr po prqendrohet n shtjen e emigracionit. Shum njerz tani po e ndiejn vetn t trimruar t shprehin publikisht qndrimet pr arabt n mesin e tyre.
Pr kt arsye, e majta e cilson debatin si manovr t rrezikshme politike, e cila shum shpejt mund t dal nga kontrolli. Dhe jo vetm e majta. Le Monde citoi disa antar anonim t qeveris, pra ministra, se Nicolas Sarkozy dhe Besson jan t interesuar q ta ln Frontin Kombtar pa tema gjat fushats pr zgjedhjet rajonale.
Megjithat, duket se edhe vet Sarkozy ka filluar ta kuptoj rrezikun. Dje ishte parapar q ai t mbante nj fjalim pr identitetin kombtar. Por, n momentin e fundit ai e anuloi fjalimin pr shkak t nj termini n Londr. (Tagesanzeiger)
