Një lëvizje separatiste po
përvijohet te fqinjët tanë
jugorë. 150 vjet pas bashkimit
me Greqinë, ishulli i Korfuzit
ka artikuluar kërkesën për autonomi
dhe shkëputje prej trungut
të shtetit helen. Apelet e padëgjuara
ndonjëherë për autonomi nga
Athina janë bërë nga popullsia
ishullore. Burime të "Tele Jonit" në
ishullin fqinj thonë se për këtë po
merren nisma elektorale, duke përgatitur
një referendum për këtë
çështje, e nëse do të jetë e
nevojshme, do të kërkohet edhe
ndihma e BE-së.
Rreth 150 vjet pasi u bashkua
me Greqinë, Korfuzi sot ka mbërritur
në kërkesën për ndarjen nga
Greqia. Kjo është tema më e nxehtë
e këtyre ditëve në mediat lokale
dhe ato qendrore greke. Duket se
nuk ka më ndonjë sekret, pasi
shqetësimi vjen nëpërmjet disa
apeleve të padëgjuara ndonjëherë
për autonomi nga Athina, që ka
bërë popullsia ishullore e perlës së
Jonit.
Divergjenca është "kaq e madhe"
sa komuniteti, disa politikanë
dhe disa prej biznesmenëve kryesorë
të këtij ishulli, të lënë sipas tyre
si "zorra qorre" e Greqisë, kanë arritur
në ndërmarrje masash ekstreme
kundër "praktikave të
shëmtuara të politikanëve të
Athinës". Të pakënaqurit, të
mbledhur në qytetin antik ishullor,
këtë javë kanë premtuar se do të
kandidojnë në zgjedhjet vendore
pas dy vitesh, duke mbajtur një referendum
për autonomi dhe nëse
do të jetë e nevojshme, do t‘i drejtohen
për ndihmë edhe BE-së.
Thelbi i kërkesës së atyre që
tashmë përbëjnë një komunitet në
Korfuz, qëndron në argumentin se
biznesmenët e ishullit kanë furnizuar
me miliarda euro ekonominë
greke nëpërmjet taksave, ndërkohë
që ata vetë kanë marrë shumë
pak si shpërblim.
"Pata e artë"
Prej disa ditësh në Korfuz
qarkullon ajo që grupi më i zjarrtë i
atyre që ngulmojnë në kërkesën e
autonomisë ka formuluar duke e
quajtur Korfuzin "Pata e vezëve të
arta" për Greqinë. Sipas tyre, kjo
"patë" ka prodhuar rreth 20 për
qind të të ardhurave të qeverisë
qendrore. Ndërkohë që ata vërejnë
se qeveria "Karamanlis" "merr
vezët e arta dhe nuk e ushqen
patën".
Në krye të banorëve që i
mëshojnë idesë së autonomisë,
është vënë një biznesmen që quhet
Haris Cukalas, i cili është
njëherësh edhe paraqitës programesh
në kanalin vendas
televiziv "Corfu Channel". Ai është
identifikuar si më opozitari me
kursin qeveritar dhe me ata që
qeverisin ishullin. Cukalas ka qenë
shumë denoncues në pohimet e tij
të këtyre ditëve. "Në vend të financimit
të punëve publike të
nevojshme, ka pohuar ai, fondet e
KE-së janë përdorur për të mbushur
xhepat e politikanëve lakmitarë".
Është e dukshme se njerëzit
kanë arritur në pikën që të thonë
"mjaft më", thonë më të zhgënjyerit
dhe më të irrituarit me kursin
qeveritar në ishullin e Korfuzit. Ata
janë shprehur në mediat lokale e
deri në ekranin e TV kombëtar
ANT1, për gazetarin titullar të këtij
kanali, Jorgos Papadhaqis, se nuk
kemi frikë t‘i themi gjërat siç janë.
Me kërkesën për shkëputje dhe
autonomi nga trungu i shtetit
helen, Korfuzi të kujton shtetin e
San Marinos brenda Italisë.
Ndoshta kjo paralele është më e
gjetura, duke ditur se në pikëpamje
gjeografike, por edhe në mentalitet,
ai është më pranë se çdo territor
tjetër me Italinë.
Bashkimi, dita më e zezë në histori…
Historia e bashkimit të tij me
Greqinë është vetëm 144 vjet larg
2008-ës. Ky bashkim ndodhi nga
britanikët më 1864-ën. Vendasit
dinë se bashkimi u shoqërua me
festime të mëdha në Korfuz dhe në
Athinë. Ndërsa sot bashkimi me
Greqinë është quajtur si "dita më e
errët në historinë tonë", nga grupe
që çdo ditë e më fuqishëm e artikulojnë
autonominë e humbur.
Kjo, sepse duket që euforia
gradualisht është kthyer në
zemërim. Zemërimi i atyre që
rrugëdalje shohin autonominë nga
Greqia, lidhet me shpërbërjen e
institucioneve të ish-protektoratit
britanik në Korfuz. Këtu ata përfshijnë
edhe pushimin e funksionimit
të Akademisë së famshme Joniane.
"Kemi një ndjesi që Republika
helenike na ka lënë tërësisht të
paralizuar", është shprehur dr.
Spiros Jurgas. Sipas tij, është e papranueshme
që në një ishull me
gati 150 mijë banorë, ku përfshihen
edhe 12 mijë rezidentë britanikë,
të zgjasë me vite ndërtimi i një spitali
të ri, i cili ende nuk ka përfunduar.
"Kjo të shkakton keqardhje të
thellë", është shprehur ai.
Debatet politike
Njerëzit në kafene dëgjojnë të
flitet për autonomi, për njerëz që
duan të ngrenë flamurin e Republikës
së Korfuzit. Kjo ndodh 144 vjet
pas shkëputjes nga Perandoria
Otomane, së cilës Korfuzi dhe pjesa
tjetër e ishujve përrallorë jonianë
iu shkëputën, duke qenë ende nën
sundimin venecian. Këto referenca
që po bëhen rëndom gjatë këtyre
ditëve ndaj historisë së Korfuzit,
janë çështje që prekin elemente të
identitetit të banorëve, që është një
nga pikat e ndjeshme të tyre.
Por nuk mungon edhe qëndrimi
kundër, sikurse ka qenë ai i deputetit
të Korfuzit të Nea
Dhimokratia, Nikos Dendjas, i cili
i pyetur për lëvizjen që priret nga
ideja e autonomisë, është shprehur
se "çdo bisedë mbi autonominë në
fakt nuk ka sens".
Nga ana tjetër, iniciatorët argumentojnë
se i gjithë zemërimi i
banorëve është përcjellës i dëshpërimit
në rritje me partitë e
mëdha. Ata thonë se ai reflekton
zemërimin rajonal në rritje mbi një
qeverisje mjaft të centralizuar në
Athinë dhe ndaj mënyrës se si ajo i
menaxhon politikat e saj për territoret
e ishujve në tërësi.
Pakënaqësitë në Korfuz kanë
prekur kulmin në fillimin e vitit
2008, kur u arrit deri në përleshje
të përgjakshme, të lidhura me
vendgrumbullimin e plehrave në
ishull. Kronikat e atëhershme përcollën
ndodhinë e një nëne të re
me fëmijë, që u godit nga policia, e
vënë nga qeveria greke për të shtypur
atë protestë të mijëra banorëve.
"Mënyra se si u shtyp ajo
protestë dhe shpërfillja e qeverisë
greke ndaj Korfuzit, u duk qartazi
në rastin e problemit të mbetjeve
urbane", thotë prezantuesi i disa
emisioneve në "Corfu Channel",
Haris Cukalas.
Ishulli më kozmopolitan i detit Jon
Perla turistike e Mesdheut ofron gjithçka, përfshirë edhe copëza të kulturës shqiptare
Ishulli i Korfuzit shënon kufirin
mes Perëndimit e Lindjes dhe
ka një histori jashtëzakonisht
të pasur. Ai ndodhet fare pranë
Italisë dhe vetëm 17 milje detare
larg brigjeve të Shqipërisë. Është
një ishull me histori madhështore,
tepër të pasur në ngjarje të
lavdishme e të dhimbshme. Ai në
shekuj ka përballuar pushtime
nga vandalët e gotët, romakët e
normanët, francezët e anglezët.
Ky ishull shihet si një prej destinacioneve
kryesore turistike
greke, perla turistike e Mesdheut,
ku zhvillohet shumë industria e
turizmit.
Në muajt e verës nuk është e lehtë
të udhëtosh nëpër rrugët e Korfuzit.
Janë me mijëra e mijëra vizitorë
dhe automjete që e bëjnë të
vështirë udhëtimin me makinë.
Gjatë muajve të verës gati është "e
ndaluar" që vendasit të ikin me
leje e këtij "ligji" i nënshtrohen
edhe pesë mijë shqiptarët që kanë
emigruar e punojnë atje. Sezoni i
mban ata në këmbë e në punë nga
12 deri në 20 orë. Janë të shumtë
emigrantët shqiptarë, por edhe
nga vende të tjera të Evropës Lindore,
të cilët punojnë në taverna,
markete e supermarkete, diskoteka
etj. Tipike janë lokalet ku
serviret kuzhinë që korrespondon
me "gjeografinë" e turistëve
zotërues. Sa për muzikën që luhet
në to, ajo është me repertor të
përzier këngësh e vallesh të ishullit,
të historisë kozmopolite të tij e
deri te meloditë shqiptare, që nuk
janë aspak të huaja. Ky "aliazh"
muzikor përcjell te flukset e turistëve
të çdo vere pjesë të kulturës
dhe traditave, që ruhen brez pas
brezi deri në ditët e sotme.
Teorikisht thuhet se Korfuzi
gjendet 17 milje detare larg Sarandës,
por se sa e pasaktë është
kjo e dhënë e guidave turistike,
bindesh kur brigjet e fshatrave të
tij i sheh nga Ksamili, sidomos nga
plazhi i njohur i Pemës së Thatë.
Që andej çatitë e shtëpive ditën,
apo dritat vezulluese gjatë natës,
thua se i ke prekur sa ke zgjatur
dorën në drejtim të tyre. Ndaj po
të gjendesh në brigjet matanë, tingujt
e diskotekave të Sarandës e të
Ksamilit, bëhen pjesë e jetës së
natës së ishullit fqinj. Muzika shqiptare
nuk e ka fare vështirë të
kaptojë e të bëhet pjesë e magjisë
së mbrëmjeve ishullore të Korfuzit.
Korfuzi, ishulli i 108 mijë banorëve,
është gjithnjë tërheqës me
të papriturat që të bëjnë edhe më
tepër kureshtar. Natyra e bukur
shoqërohet me një sjellje të bukur
karshi pasurive, si brenda në
qytet, edhe në stacione të tilla fshatrash
si Perama, Moraitika,
Bukali dhe deri në Lefkimi. Paleokastrica,
Sidari, që gjenden në
pjesën perëndimore të ishullit,
shpalosin një bukuri tjetër. Natyrë
shkëmbore që latohet nga valët,
apo rrihet nga dallgët, rrugë të
ngushta makine, ku mezi
manovrohet, vila dhe hotele në
pllajën e lartësive të Korfuzit. Një
peizazh që nuk haset në pjesët e
tjera të ishullit.
Brenda ditës, në ishullin që
ndodhet larg metropolit grek,
Athinës, në dyfishin e largësisë që
ka Saranda nga Tirana, shkojnë
gazetat e ditës, nga nuk bëjnë përjashtim
as ato në gjuhën shqipe,
që botojnë komunitetet e emigrantëve:
"Gazeta e Athinës" e
"Tribuna", apo edhe revista letraro-
kulturore "Pegasi". Veçse ato
mund t‘i gjesh vetëm në qytet dhe
jo në periferitë, sado të afërta me
të.
Ata që e preferojnë më shumë
ishullin e kryqëzimit të kulturave
të ndryshme të ndërtimit dhe të
jetesës e deri të kulinarisë, janë
turistët e ardhur nga Italia, Gjermania
dhe Anglia. Tërheqëse për
ata dhe këdo janë rrugët e ngushta
që lidhin pjesë të ndryshme të
qytetit, Kalaja e Vjetër dhe e Re,
lëvizja nëpër sokakët e gurta, që
gjarpërojnë mes ndërtesave të vjetra
me arkitekturë shekullore. Në
Korfuz rruga të çon dhe pranë një
shtëpie të vjetër, të restauruar.
Themelet e saj i lagin ujërat e Jonit
dhe vendi ku ngrihet kjo shtëpi,
është vetë një ishull i vogël, me një
emër të çuditshëm, që quhet
Ishulli i Miut, për shkak të ngjashmërisë
së atij bishti toke me një
bisht miu. Nuk kanë të numëruar
mijërat e turistëve që tërheq kjo
shtëpi e ishullit me emrin Korfuz.
Siti arkeologjik, që prej kohësh
është marrë në mbrojtjen e
UNESCO-s, është konstatuar se
po kalbet përballë indiferencës
zyrtare. Banorët me ndjeshmëri
më të lartë për vlerat e qytetit nuk
ia falin vetes dhe qeveritarëve
bjerrjen e vlerave autentike që
gjenden në të. Dikur zemra e ishullit
u bë burim frymëzimi për piktorë
si Eduard Lir, ndërsa kujdesi
dhe investimi për këto vlera të
rralla është parë të bjerë këto vitet
e fundit. Vendasit thonë se edhe
rrjeti rrugor i ngritur nga britanikët
është mbushur me gropa, të
cilat janë quajtur kurthe për turistët
dhe shkak i rënies së numrit
të tyre me 10 për qind këtë sezon
që është duke u mbyllur.
